بررسی تحولات و نوآوری های لایحه جدید حمایت خانواده

در طی سه دهه گذشته، قانونگذار، بارها به تغییر و اصلاح قوانین موضوعه مربوط به حوزه خانواده پرداخته است؛ ولی این اصلاحات موردی، منجر به نتیجه مطلوب نشده و نتوانسته انتظارات جامعه و قانونگذار را برآورده نماید. با توجه به این امر، قوه قضاییه لایحه ای را تحت عنوان «لایحه حمایت خانواده»، با هدف برطرف کردن مشکلات مربوط به حوزه قوانین شکلی خانواده، تدوین و به دولت ارسال نمود؛ که هیأت دولت پس از بررسی و اعمال دیدگاه های خود، لایحه مزبور را به مجلس شورای اسلامی تقدیم نمود. مجلس شورای اسلامی نیز لایحه مزبور را پس از بررسی های فراوان، و انجام پاره ای اصلاحات، که عمدتا مربوط به حذف آن دسته از دیدگاه هایی بود که هیأت دولت رأسا به لایحه پیشنهادی قوه قضاییه اضافه کرده بود، درتاریخ 16/12/1390 به تصویب رساند. که هم اکنون با ایراداتی از سوی شورای نگهبان مواجه شده است. پژوهش حاضر از یک سو با مطالعه لایحه جدید حمایت خانواده، تحولات صورت گرفته در حوزه قوانین شکلی خانواده را بیان داشته است. از سوی دیگر، به بررسی این موضوع پرداخته است که لایحه مزبور، تا چه حد می تواند به اهداف خود جهت رفع مشکلات حوزه قوانین شکلی خانواده دست یابد. بر اساس این پژوهش، اگر چه لایحه جدید حمایت خانواده، اقدامات مثبتی را جهت رفع مشکلات حوزه قوانین شکلی خانواده لحاظ نموده است؛ اما به نظر می رسد این اقدامات نه تنها کافی نمی باشد؛ بلکه در برخی از موارد، تحولات صورت گرفته، با اهداف شکل گیری لایحه مزبور نظیر حمایت از بانوان و کودکان، تخصصی نمودن رسیدگی به دعاوی خانوادگی، کاهش اطاله دادرسی، منافات دارد و لایحه را از دست یابی به اهداف مورد نظر خود باز می دارد. لذا پژوهش حاضر، با لحاظ جمیع این نکات، ضمن بیان نقاط منفی لایحه جدید حمایت خانواده، پیشنهاداتی را جهت رفع مشکلات و ابهامات آن ارائه داده است.